Sint-Jansberg is niet alleen een bijzonder fraai natuurgebied, er liggen ook sporen uit een ver en minder ver verleden. De Romeinse villa en de watermolen 'Bovenste Plasmolen' getuigen van eeuwenoude cultuurhistorie. Het voormalig Landgoed Sint Jansberg is dan wel Iets minder oud, maar de restanten van de 'villa' en de daarbij behorende drie vijvers zijn evenzeer van bijzondere natuur- en cultuurhistorische waarde. (klik op Landgoed voor meer informatie)

In het kader van het overkoepelende  Euregio-project ''Speuren naar bosgeschiedenis'', kiest Natuurmonumenten voor het herstellen van de natuur en cultuur in de vallei van de drie vijvers. Wat houdt dit in? De Drie Vijvers worden uitgebaggerd. Het doel daarvan is meerledig:

Allereerst zijn de vijvers cultuurhistorische elementen, zij geven vorm aan het landgoedkarakter. De functionaliteit was in het verleden divers
(drinkwater, visvijver, badvijver).

Daarnaast herbergen de vijvers een grote potentie aan natuurwaarden, maar door de vervallen staat en het achterstallig onderhoud is verdere ontwikkeling daarvan niet mogelijk.

Verder streeft Natuurmonumenten er naar dat de vijvers weer herkenbaar en beleefbaar worden voor de vele recreanten die het gebied bezoeken.

Tot slot worden de vijvers door de baggerwerkzaamheden munitievrij gemaakt. De vijvers zijn namelijk na de oorlog waarschijnlijk gebruikt als “veilige” bergplaats voor ongesprongen explosieven. Daarnaast is door bladval een dikke laag (blad)slib in de vijvers ontstaan en liggen er bomen en takken in de vijvers.

In grote lijnen houden de herstelwerkzaamheden het volgende in:
De eerste stap voor het opschonen is het aflaten van het water zodat een kraan toegang krijgt. e kraan komt via het grasland van De Diepen naar de vijvers Het opschonen begint bij de onderste vijver waarna de kraan door de vijvers naar de bovengelegen wateren rijdt om het omliggende bos te sparen. De sliblaag wordt - reliëfvolgend - tot ongeveer een meter diep afgegraven. Voor deze dikte is gekozen zodat de aanwezige leemlaag, waarop het water stagneert, zeker niet doorbroken wordt. Een deel van de sliblaag blijft op deze manier behouden.
Via de aanrijroute wordt het vrijgekomen slib afgevoerd. Het slib wordt in depot geplaatst in de graslanden van De Diepen zodat eventueel aanwezige waterdieren (o.a. salamanders) en insecten de kans krijgen een goed heenkomen te zoeken. Het slib blijft hier liggen totdat het in het kader van het herstelplan Koningsven verwijderd wordt. 
Aan de voet van de stuwwal worden enkele bomen gekapt om toegang tot de ingreeplocatie te verschaffen. En over de vijvers hangende beuken en Amerikaanse eiken worden rondom de vijvers verwijderd om meer lichtval te creëren. De damwanden tussen de drie vijvers worden met nieuwe duikers hersteld zodat na afronding van de werkzaamheden alle drie vijvers zich weer met kwelwater vullen tot het oorspronkelijk niveau. De wandelroutes worden in de oude staat teruggebracht. De bedoeling is dat de werkzaamheden in december 2013 klaar zijn.

Onderstaand een kleine fotoreportage, klik op de foto voor een vergroting.